فلسفه هوش مصنوعی

فلسفه علم - فلسفه هوش مصنوعی 

 

فلسفه‌ی هوش مصنوعی:

هوش مصنوعی، چونان دانشی میان‌رشته‌ای، قلمروِ گسترده‌ای از بحث‌ها و جستارها را دربرمی‌گیرد: منطق، احتمالات، ریاضیات پیوسته (و گسسته)، ادراک، دلیل‌آوری، یادگیری، کنش و ... برخی از مهم‌ترین شاخه‌ها و بحث‌های آن اند. در این درس کوشش می‌شود تا با نگاهی بیرونی و نظری به این بحث‌ها و جستارها پرداخته شود. بی‌شک فراخی جستارها و تنگی زمان چندان مجالی برای پرداختن به همه‌ی پرسش‌های برآمده از این قلمروِ پژوهشیِ نوپیدا را نمی‌دهد، با این حال، پرسش‌های بنیادی و مهمی طرح و بحث خواهند شد؛ اینکه هوش و هوش‌مندی چیست؟ آیا هوش‌مندی و شناخت یک چیز اند؟ آیا شناخت همان رایانش است؟ رایانش چگونه پیاده‌سازی و انجام می‌شود؟ آیا می‌توان از هوش طبیعی و هوش مصنوعی سخن گفت؟ چه همانندی و ناهمانندی‌هایی میان آن دو برقرار است؟ چه نسبتی می‌تواند میان ذهن (و روان) از یک سو و بدن (مغز و شبکه‌ی عصبی) از سوی دیگر در انسان استوار باشد؟ شناخت این نسبت چه کمکی به پدید آوردنِ افزارگانِ هوش‌مند می‌کند؟ در سنجش با انسان، چه نوع ارتباطی میان سخت‌افزار و نرم‌افزار رایانه‌ها، بویژه آدمک‌ها، برقرار می‌توان کرد؟ حضور آدمک‌ها و دیگر افزارگانِ هوش‌مند در میان آدمیان و پیدایی جامعه‌ی شبکه‌ای چه اثری بر زندگی انسان به‌طور خاص و بر شناخت به‌طور عام خواهد داشت؟ چه دستور‌ها و قاعده‌های اخلاقی باید بر کردوکار انسان در پدید آوردنِ افزارگانِ هوش‌مند و نیز هم‌زیستی با آنها فرمان براند؟ ....

 

  جلسه‌ی یکم: درآمدی به هوش مصنوعی، فلسفه‌ی علوم کامپیوتر و فلسفه‌ی هوش مصنوعی

منبع:

 

Larry Hauser, 2007, "Artificial Intelligence" [online].Internet Encyclopedia of Philosophy.Available: http://www.iep.utm.edu/a/art-inte.htm [01/01/2009]

"Introductory Reading" [online].AAAI. Available:

http://www.aaai.org/AITopics/pmwiki/pmwiki.php/AITopics/Philosophy [01/01/2009]

Raymond Turner, Amnon Eden, 2008, "The Philosophy of Computer Science" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy. Available:

http://plato.stanford.edu/entries/computer-science/ [01/01/2009]

برای مطالعه‌ی بیشتر:

 

B. Jack Copeland, 2006, "The Modern History of Computing" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy. Available:

http://plato.stanford.edu/entries/computing-history/ [01/01/2009]

Richmond Thomason, "Logic and Artificial Intelligence" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy. Available:

 http://plato.stanford.edu/entries/logic-ai/ [01/01/2009] 

Stuart Russell &Peter Norvig, 2002, "Ch1: Introduction", InArtificial Intelligence: A Modern Approach(2^ndEdition), Prentice Hall,  

 

 

جلسه‌ی دوم: آزمون تورینگ

منبع:

A. M. Turing, 1950, "Computing Machinery and Intelligence",Mind49: pp. 433-460.  

Available: http://mind.oxfordjournals.org/cgi/reprint/LIX/236/433.pdf [01/01/2009]

Also available: http://cogprints.org/499/0/turing.html [01/01/2009]

Gunderson, Keith, 1964, "the imitation game",Mind73: pp. 234-45.

Ayse Pinar Saygin, Ilyas Cicekli & Varol Akman, 2000, "Truing Test: 50 Years Later",Minds and Machines10: pp. 463-518.

Robert M. French, 2000, "The Turing Test: The First Fifty Years",Trends in Cognitive Sciences,4(3): pp. 115-121.

Available: http://leadserv.u-bourgogne.fr/LEAD/people/french/TICS_turing.pdf [01/01/2009]

Dennett, Daniel C. "Can machines think?" In M. G. Shafto (ed.),How We Know, Harper & Row, 1984.

 

برای مطالعه‌ی بیشتر:

 

The Turing Archive (for the History of Computing)[online].

Available: http://www.alanturing.net/turing_archive/index.html [01/01/2009]

A. M. Turing, "Intelligent Machinery, A Heretical Theory", [online]

Available: http://philmat.oxfordjournals.org/cgi/reprint/4/3/256 [01/01/2009]

Jason Hutchens, ????, "How to Pass the Turing Test by Cheating"

Ned Block, 1979, "the Mind as the Software of the Brain"

Ned Block, 1980, "Psychologism and Behaviorism"

جلسه‌ی سوم: افزاره‌ی تورینگ، برنهاده‌ی چرچ، مسأله‌ی تصمیم و ...  

منبع:

David Barker-Plummer, 2004, "Turing Machines" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy. Available: http://plato.stanford.edu/entries/turing-machine/ [01/01/2009]

B. Jack Copeland, 2002, "The Church-Turing Thesis" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy. Available: http://plato.stanford.edu/entries/church-turing/ [01/01/2009]

 

برای مطالعه‌ی بیشتر:

در کلاس معرفی می شود

 

جلسه‌ی چهارم: صوری‌سازی و سامانه‌ی هوشمند

منبع:

J. R. Lucas, 1961, "Minds, Machines and Gödel"Philosophy, 34: pp. 112-127.

Available: http://users.ox.ac.uk/~jrlucas/mmg.html [01/01/2009]

Also available: http://cogprints.org/356/0/lucas.html [01/01/2009]

برای مطالعه‌ی بیشتر:

ارنست ناگل و فون نیومن،مباحثی در فلسفه‌ی ریاضی، ترجمه‌ی محمد اردشیر، (مقاله‌ی نخست)

Solomon Feferman, "Gödel, Nagel, minds and machines" [online]. Available: 

http://math.stanford.edu/~feferman/papers/godelnagel.pdf [01/01/2009]

 

 جلسه‌ی پنجم: اتاق چینی جان سرل

منبع:

John Searle, 1980, "Minds, Brains and Programs" InBehavioral Sciences3: pp. 417-457.

Available: http://www.bbsonline.org/Preprints/OldArchive/bbs.searle2.html [01/01/2009]

David Cole, "Chinese Room Argument" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy. Available:

http://plato.stanford.edu/entries/chinese-room/ [01/01/2009]

Paul Churchland and Patricia Churchland, 1993, "Could a Machine Think?" In Scientific American, ?

 

 

برای مطالعه‌ی بیشتر:

Ned Block, "The Mind as the Software of Brain", [online]. Available:

http://www.nyu.edu/gsas/dept/philo/faculty/block/papers/msb.html [01/01/2009]

John Searle, "Is the Brain Digital Computer?" [online]. Available: http://users.ecs.soton.ac.uk/harnad/Papers/Py104/searle.comp.html [01/01/2009]  

Larry Hauser,Searle's Chinese Room Argument: Annotated Bibliography[online]. Available: http://host.uniroma3.it/progetti/kant/field/chinesebiblio.html [01/01/2009]

 

 

جلسه‌ی ششم: تئوری رایانشی ذهن

منبع:

Steven Horst, 2005, "The Computational Theory of Mind" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy. Available: http://plato.stanford.edu/entries/computational-mind/ [01/01/2009]

Bruce J. MacLennan, "The Computational Theory of Mind" [online].

http://www.cs.utk.edu/~mclennan/Classes/UH267/handouts/WFI/c8.pdf [01/01/2009]

برای مطالعه‌ی بیشتر:

Steven Horst, 1996, "Symbols and Computation: A Critique of the Computational Theory of Mind" [online]. Available: http://shorst.web.wesleyan.edu/papers/ctmarticle.htm [01/01/2009]

Gualtiero Piccinini, "The First Computational Theory of Mind and Brain: …" [online]. Available:

www.umsl.edu/~piccininig/First_Computational_Theory_of_Mind_and_Brain.pdf[01/01/2009]

 

جلسه‌ی هفتم: تئوری این‌همانی ذهن-بدن (مغز)

منبع:

Ullin T. Place, "Identity Theory of Mind" [online]. Available: http://host.uniroma3.it/progetti/kant/field/mbit.htm [01/01/2009]

J. J. C. Smart, 2007, "Identity Theory of Mind" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy.Available:http://plato.stanford.edu/entries/mind-identity/ [01/01/2009]   

Steven Schneider, 2006, "Identity Theory of Mind" [online].Internet Encyclopedia of Philosophy.Available: http://www.iep.utm.edu/i/identity.htm [01/01/2009] 

برای مطالعه‌ی بیشتر:

Daniel Stoljar, 2001, "Physicalism" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy.Available:http://plato.stanford.edu/entries/physicalism/[01/01/2009] 

 

جلسه‌ی هشتم: نگاهی به محتوا(ها)ی ذهن و محتوای ذهنی

منبع:

Kent Bach, "Content Wide and Narrow", In E. Craig (ed.),Routledge Encyclopedia of Philosophy[online]. Available: http://online.sfsu.edu/~kbach/widenarr.html [01/01/2009]

Curtis Brown, 2007, "Narrow Mental Content" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy.Available: http://plato.stanford.edu/entries/content-narrow/ [01/01/2009]

 

برای مطالعه‌ی بیشتر:

Max Deutsch, 2008, "Externalism about Mental Content" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy.Available: http://plato.stanford.edu/entries/content-externalism/ [01/01/2009]

José Bermúdez & Arnon Cahen, 2008, "Nonconceptual Mental Content" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy.Available: http://plato.stanford.edu/entries/content-nonconceptual/ [01/01/2009]

Karen Neander, 2004, "Teleological Theories of Mental Content" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy.Available: http://plato.stanford.edu/entries/content-teleological/ [01/01/2009]

Marga Reimer, 2003, "Reference" "Teleological Theories of Mental Content" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy.Available: http://plato.stanford.edu/entries/reference/ [01/01/2009]

 

جلسه‌ی نهم: بازنمود ذهنی (زیرنهاد زبان اندیشه)

منبع:

David Pitt, 2008, "Mental Representation" [online]. Stanford Encyclopedia of Philosophy. Available: http://plato.stanford.edu/entries/mental-representation/ [01/01/2009]
 Daniel Dennett, 1978, "Mind writing and brain reading" In Brainstorms, Montgomery, VT: Bradford Books, pp. 39-50.

برای مطالعه‌ی بیشتر:

Murat Aydede, "The Language of Thought Hypothesis" [online]. Stanford Encyclopedia of Philosophy. Available: http://plato.stanford.edu/entries/language-thought/ [01/01/2009]

 

 

 

جلسه‌ی دهم: ابزارانگاری

منبع:

Daniel Dennett, "Intentional Stance" InMIT Encyclopedia of Cognitive Science 

Richard Griffin & Simon Baron-Cohen, 2002, "The Intentional Stance: Developmental and Neurocognitive Perspectives" In A. Brook & D. Ross (Eds.),Daniel Dennett: Contemporary Philosophy in Focus, Cambridge, UK: Cambridge University Press, pp. 83-116.  

Available: http://ase.tufts.edu/cogstud/incbios/griffinr/datapubs/griffin&bc-dennett.pdf

[01/01/2009]

 

برای مطالعه‌ی بیشتر:

در کلاس معرفی می شود.

 

 

 

جلسه‌ی یازدهم: کارکردانگاری و معناشناسی کارکردانگارانه 

منبع:

Ned Block, 1996, "What is Functionalism" InEncyclopedia of Philosophy Supplement, Macmillan. Available: http://cogprints.org/235/0/199712008.html [01/01/2009]  

 

 

برای مطالعه‌ی بیشتر:

Janet Levin, 2004, "Functionalism" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy. Available: http://plato.stanford.edu/entries/functionalism/ [01/01/2009]

Mark Greenberg and Gilbert Harman, "Conceptual Role Semantics" In Lepore & Barry Smith (ed.),The Oxford Handbook of Philosophy of Language,

P. Johnson-Laird, 1977, "Procedural Semantics"Cognitive5 3 pp. 189-214.

Jerry Fodor, 1978, "Tom Swift and his Procedural Grandmother"Cognitive6 3 pp. 229-247.  

Jerry Fodor, "Having Concepts: A Brief Refutation of the 20^thCentury"Mind and Language,

 

 

جلسه‌ی دوازدهم: پیوندانگاری

منبع:

James Garson, 2007, "Connectionism" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy. Available: http://plato.stanford.edu/entries/connectionism/ [01/01/2009] 

 

برای مطالعه‌ی بیشتر:

در کلاس معرفی می شود.

 

جلسه‌ی سیزدهم: آگاهی و گسستِ تبیینی

منبع:

Ned Block, "Some Concepts of Consciousness"

 

Daniel Dennett, "Quining Qualia"

 

Ned Block and Robert Stalnaker, "Conceptual Analysis, Dualism and the Explanatory Gap"

 

 

برای مطالعه‌ی بیشتر

Daniel Dennett and Marcel Kinsbourne, "Time and Observer: The Where and When of Consciousness in the Brain"

 

Nancy Kanwisher, 2001, "Neural Events and Perceptual Awareness" Cognition 79 1-2  pp. 89-113

 

Daniel Dennett, 2001, "Are we explaining Consciousness yet?" Cognition 79 1-2 pp. 221-237

 

Ned Block, "Paradox and Cross Purpose in Recent Work on Consciousness"

 

Peter Carruthers, 2007, "Higher-order Theories of Consciousness" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy. Available: http://plato.stanford.edu/entries/higer-order-consciousness/ [01/01/2009] 

جلسه‌ی چهاردهم: تصویرسازی ذهنی 

منبع:

Michael Tarr, "Mental Rotation" InMIT Encyclopedia of Cognitive Science,

Ned Block, "Mental Pictures and Cognitive Science" Philosophical Review

 

Zenon Pylyshyn, 2003, "Return of the Mental Image: Are there Pictures in the Head?" Trends in Cognitive Science

 

برای مطالعه‌ی بیشتر:

Stephen M. Kosslyn, Giorgio Ganis and William L. Thompson, 2001, Neural Foundations of Imagery" Nature Reviews Neuroscience 2

 

Stephen M. Kosslyn, Giorgio Ganis, and William L. Thompson, 2003, "Mental Imagery: Against the Nihilistic Hypothesis" Trends in Cognitive Science

 

Zenon Pylyshyn, 2002, "Mental Imagery: In Search of a Theory", Behavioral and Brain Sciences [online].

 

 

دیوید مار، "رؤیت"، ترجمه‌ی ؟در انقلاب معرفتی در علوم شناختی، تألیف شاهپور اعتماد.

 

جلسه‌ی پانزدهم: فلسفه-عصب‌شناسی

منبع:

Peter Mandik, Ch2: Synthetic Neuroethology" In

 Churchland, Neurophilosophy,

 

 

برای مطالعه‌ی بیشتر:

John Bickle, Peter Mandik and Anthony Landreth, 2006, "The Philosophy of Neuroscience" [online].Stanford Encyclopedia of Philosophy. Available: http://plato.stanford.edu/entries/neuroscience/ [01/01/2009] 

 

جلسه‌ی شانزدهم: آفرینشگری و پیش‌بینی‌ناپذیری

منبع:

Margaret Boden, 1995, "Creativity and Unpredictability" In SEHR, 4 2 pp.  

برای مطالعه‌ی بیشتر:

Margaret Boden, The Creative Mind,

 

 

جلسه‌ی هفدهم: اطلاع، سامانه‌های اطلاع‌رسان و فلسفه‌ی اطلاعات

منبع:

Luciano Floridi, "What is the Philosophy of Information"  

(البته از این متن ترجمه‌ای نیز به فارسی وجود دارد که خیلی دقیق نیست)

Luciano Floridi, "Trends in the Philosophy of Information" 

 

برای مطالعه‌ی بیشتر:

Luciano Floridi, 1999,Philosophy and Computing: An Introduction, London; New York: Routledge.

 

F. Adams, 2003, "The Informational Turn in Philosophy" Minds and Machines 13 4 pp. 471-501

 

J. Barwise & J. Seligman, 1997,Information Flow: The Logic of Distributed Systems, Cambridge: Cambridge University Press.

 

جلسه‌ی هجدهم: اخلاق سامانه‌ی هوشمند در جامعه‌ی شبکه‌ای

منبع:

مانوئل کاستلز، جامعه‌ی شبکه‌ای، ج3، (گزیده‌ای از برخی فصل‌ها)

مجید اکبری، "اخلاق ماشین هوشمند"،نامه‌ی فرهنگشماره‌ی صص .

Terrell Bynum, 2008, "Computer and Information Ethics" In [Available at:] 

http://plato.stanford.edu/entries/ethics-computer/ [01/01/2009]

 

برای مطالعه‌ی بیشتر:

  در کلاس معرفی می شود.

فهرست منبع‌ها و مأخذها:

در کلاس داده خواهد شد.

Internet Resources:

Mind Papers by D. Chalmers & D. Bourget (Sec. 6: AI) 

http://consc.net/mindpapers/6/all

Cogprints (Archive of essays on Computer Science)

http://cogprints.org/view/subjects/comp.html

AI Links

http://www.compapp.dcu.ie/~humphrys/ai.links.html

Eprints by Stevan Harnad on Cognitive Science 

http://users.ecs.soton.ac.uk/harnad/genpub.html